Als ondernemer moet je op een gegeven moment ook na gaan denken over ‘het potje voor later’. De zogenaamde oudedagsreserve (OR) is een manier om te werken aan je pensioen. Hoe zit dat precies?
In de Voorjaarsnota van 20 mei 2022 staat het voorstel dat het kabinet de zogenaamde Wet toekomst pensioenen wil uitbreiden voor het fiscaal gefaciliteerd opbouwen van een pensioen en het voorstel om de (F)OR per 1 januari 2023 af te schaffen. Maar 100% zeker is dat nog niet.
Ondernemer en oudedagsvoorziening
Als ondernemer zul je zelf voor je oudedagsvoorziening, je pensioen moeten zorgen. Je krijgt vanaf je pensioengerechtigde leeftijd weliswaar AOW (2022 netto per maand: € 1.244,35 alleenstaand en € 851,52 samenwonen of getrouwd), maar dat wordt door de meeste mensen niet als voldoende gezien. Wellicht dat je straks je onderneming en een bedrijfspand te gelde kunt maken. Je kunt je uiteraard ook verzekeren of zelf geld opzij leggen (sparen, beleggen). De zogenaamde oudedagsreserve is ook een optie.
De oudedagsreserve (OR) – voorheen de FOR genoemd
De oudedagsreserve is een fiscale regeling. Het werd voorheen dan ook de fiscale oudedagsreserve (FOR) genoemd. Maar opgelet… want de OR kent voor- en zeker ook nadelen waarvan je op de hoogte moet zijn. Hoe werkt die OR precies?
Zo zit de OR in elkaar
De OR is een jaarlijkse aftrekpost. Als ondernemer (voor de inkomstenbelasting) kun je jaarlijks een bedrag in mindering brengen op je winst. Je reserveert dit bedrag dan in je oudedagsreserve. Ze noemen dat ook wel doteren. Let op: je zet dus niet echt geld opzij, maar je verlaagt alleen de winst. Over dat bedrag hoef je nu dan dus geen inkomstenbelasting te betalen. Betaal je het hoogste tarief (2022: 49,5%), dat behaal je over de reservering dus een belastingvoordeel van 49,5%.
De belasting die je anders over dit deel had moeten betalen blijft dus beschikbaar. Je kunt er verder mee investeren in je eigen onderneming, mee beleggen, enz. Maar opgelet. Als de OR uitkeert moet je wel belasting betalen. De belastingbetaling verschuift dus door naar later.
Er zijn wel voorwaarden aan verbonden
Om te beginnen moet je aan het urencriterium voldoen. Je moet dus minimaal 1.225 uur per jaar in je onderneming actief zijn. Een andere voorwaarde is dat je aan het begin van het kalenderjaar nog niet de AOW-leeftijd mag hebben bereikt. Je mag per kalenderjaar maximaal 9,44% van je winst toevoegen aan je OR met een maximum van € 9.632 (dat is bij ca. € 102.000 winst). Tot slot: er moet voldoende vermogen in je onderneming aanwezig zijn om aan de OR te kunnen doteren (om in de OR te kunnen reserveren).
Pensioen en lijfrentes
Eventueel betaalde pensioenpremies moet je eerst op de winst in mindering brengen, voordat je de 9,44% berekent. Koop je lijfrente dan kun je, zoals je wellicht wel weet, de premie van de inkomstenbelasting aftrekken. Je kunt deze echter ook in mindering brengen op de OR. Wat het meest gunstige is, hangt van je persoonlijke situatie af.
Als je de OR laat vrijvallen
Je betaalt een lager tarief. Als de OR vrijvalt moet je alsnog inkomstenbelasting betalen. Je moet dus te zijner tijd wel over voldoende liquide middelen beschikken. Het van toepassing zijnde tarief kan dan lager zijn dan het tarief dat je nu moet toepassen. Bijvoorbeeld als je dan minder inkomen hebt of als je de AOW-leeftijd hebt bereikt. Daar zit hét grote voordeel van deze regeling.
Je betaalt een hoger tarief. Het kan echter ook zo zijn dat je in de loop der jaren een groot bedrag in de OR hebt gestopt. Als je dat in één keer laat vrijvallen, kan een hoger tarief van toepassing zijn. Het hoogste tarief als je de AOW-leeftijd hebt, is namelijk eveneens 49,5%.
Tarieven inkomstenbelasting als je de AOW-leeftijd hebt (2022)
| Schijf | Belastbaar inkomen | Percentage |
| 1 | tot € 35.473 | 19,17% |
| 2 | vanaf € 35.473 tot € 69.399 | 37,07% |
| 3 | vanaf € 69.399 | 49.50% |
Een lijfrente kopen. Een OR pakt vaak gunstig uit als je er te zijner tijd een lijfrente van koopt. Dan valt niet het hele bedrag in één keer vrij en hoef je er niet 37,07 of 49,50% inkomstenbelasting over te betalen.
Wanneer valt de OR verplicht vrij?
De OR kan in sommige gevallen ook verplicht vrijvallen.
Te weinig ondernemingsvermogen. Als OR boven het ondernemingsvermogen komt én zich een of meerdere van de volgende gevallen voordoet, valt de OR verplicht in de winst:
- als je de onderneming geheel of gedeeltelijk staakt;
- als je op 1 januari van het betreffende kalenderjaar de AOW-leeftijd hebt bereikt; en/of
- als je dit én vorig kalenderjaar niet aan urencriterium hebt voldaan.
Je kunt dit voorkomen door aan begin van het jaar een kapitaalstorting in de onderneming te doen.
Bij overlijden. Ook als je komt te overlijden valt de OR vrij. Heb je een partner die de onderneming voortzet, dan kan de OR worden overgenomen zónder dat er moet worden afgerekend.
De voordelen van de OR op een rijtje
- Je stel belastingbetaling uit. Dit bedrag kun je investeren in je onderneming, of beleggen voor later.
- De verlaging van de winst kan gunstige gevolgen hebben voor heffingskortingen, toeslagen en inkomensafhankelijke aftrekposten.
- De OR kun je bij vrijvallen gebruiken voor het aankopen van een lijfrente.
De nadelen van de OR op een rijtje
- Als de OR vrijvalt moet je wel voldoende geld hebben om de (uitgestelde) inkomstenbelasting te betalen. Heb je het belastingvoordeel bijvoorbeeld in je huis geïnvesteerd en heb je te weinig liquide middelen, dan krijg je problemen met de Belastingdienst. Hier gaat het heel vaak mis.
- Het kan best zo zijn dat nu een laag tarief van toepassing is en dat door het vrijvallen van een groot bedrag in één keer straks een hoger tarief van toepassing is.
Afbeelding van Alexas_Fotos via PixabayNOVI tip
Verwacht geen wonderen van de oudedagsreserve. Het betreft uitsluitend een uitgestelde belasting en hiervoor heb je te zijner tijd wel voldoende geld nodig. Als je bij het vrijvallen van de oudedagsreserve hiervan een lijfrente koopt, pakt het vaak het meest gunstig uit.
